DOĞUMUN GİZLİ SAFHASI
Doğumun gizli safhası nedir?
Bu vücudun doğma hazırlanmasıyla, yaşanan değişikliklerdir. Bu safhanın oluşu da, süresi d kişiden kişiye göre değişir. Doktor bu safhanın ağrılı ama henüz düzensiz kasılmalann başlamasından anlamaktadır. Bu süreç 1-24 saat arası hatta daha bile uzun sürebilir, ilk hamilelikse daha uzun olabilir. Bazı kadınlarda sancı o kadar hafif olur ki, kişi doğumun başlayacağına inanamaz. Bazılannda ise bu süreçte çok şiddetli ağnlar hissedilir.
Doğumun gizli safhasında gerçekten olan nedir?
Rahim düzensizce kasılır ve doğum için gerekli olan kimyasallar üretilmiştir. Bunların bazılan serviksin yumuşamasına, incelmesine ve esnekleşmesine yardımcı olur. Sonra da açılır. Serviksin açılımı 3cm'ye ulaştığında gizli safha sona erer ve gerçek doğum başlamış olur.
 
DOĞUMUN ÜÇ SAFHASI
Doğumun safhaları nelerdir?
Doğumun üç ana safhası vardır:
1. safha, gizli safhanın bitimiyle başlayıp, serviksin tamamen açılmasıyla sona erer.
2. safha, serviksin açılımıyla başlar, bebeğin doğmasıyla sona erer.
3. safha, bebeğin doğmasıyla başlar, plasentanın çıkanlmasıyla sona erer.
1. safha ne kadar sürer?
Bu, doğumun en uzun süren kısmıdır ve kadınlar en çok bu bölümü hatırlar. Kasılmalar gittikçe şiddetlenir, serviks gittikçe açılır, şiddetli ağnlar hissedilir. Tüm prosedür 6-10 saat arası sürer. Eğer ilk hamilelikse, biraz daha uzun olabilir.
2. safha ne kadar sürer?
Bu artık her şeyin sonudur. Ağn artık doruk noktadadır. Burada artık itmek gerekir. Ve birden bebek doğar! Kadın artık bu korkunç ağrılardan sonra gülümseyebilmektedir. Tüm bunlar, yanm saatle iki saat arası sürer. Epidüral bu süreci uzatabilir. Ağnnın kesilmesi nedeniyle kadının ıkınma hissi de azalır, bu da süreci uzatır.
3. safha ne kadar sürer?
Bebek doğduktan sonra, plasentanın ayrılmasını kolaylaştıracak bir "ergometrin" veya "oksitosin" iğnesi (veya ikisinin kanşımı) yapılır.
Bebek doğduktan sonra bu işlem beş dakikada gerçekleştirilir. Burada itmeye gerek duyulmaz.
Bazı kadınlar natürel yolu seçer ve ilaç yardımını reddeder, bu tip durumlarda, süreç biraz uzayabilir.
Bu süreç en fazla 15 dk. sürer. İşlemin 30 dakikaya uzamasma izin verilmez, gerekirse, epidüral yardımıyla, ufak bir operasyon ile plasenta çıkartılır.

DOĞUMUN İLERLEMESİ
Doğumun ilerlemesi nasıl denetlenir?
Doğumun ilk safhasında, ilerleme - serviks açılıyor ve bebeğin kafası doğum kanalına doğru iniyor- vajinal yoklama ile kontrol edilir. Yoklamalar arasındaki süre 3-4 saat kadar olmalıdır.  Gerekli görüldüğünde daha sık da yapılabilir.

Beklenilen ilerleme oranı nedir?
Vajinal yoklamada, iki ana şey; serviksin açılması ve bebeğin aşağı inmesi değerlendirilir. Serviks her saat en az 1 cm açılmalıdır. Tamamen açılma 10 cm,'dir.

Doğum istenilen şekilde ilerlemiyorsa, ne yapılması gerekir?
Kasılmalar kuvvetli olmasına rağmen doğum yavaş ilerliyorsa, yapılacak iki şey vardır:
Birincisi; zar henüz bozulmamışsa, sular gelmiş olabilir, bu rahmin dürtülmesine neden olur ve sonuç olarak daha kuvvetli kasılmalar hissedilebilir.
İkincisi, anneye damariçine oksitosin hormonu damlatılarak verilebilir, bu, rahmin daha kuvvetli kasılmasına neden olur.

Bu uygulamalara rağmen doğum hala ilerlemiyorsa, ne yapılabilir?
Herşeye rağman doğum ilerlemiyorsa, doktor sezaryen yapmayı seçebilir.
Yaygın bir inanışa göre, petidin veya diamorfin kullanımının kasılmaları zayıflattığına hatta tamamen durdurduğuna dair bir düşünce vardır. Bu, doğru mudur?
Bu doğru değildir. Bu tamamen, ilaçların etkisiyle ağrı hissini azalması sonucu yaşanan bir yanılgıdır.

Epidüral analjezi kasılmaları hafifletir mi?
Hayır hafifletmez. Ama ıkınma hissi azaldığından, doğumun ikinci safhası uzayabilir.
Doğumun ilk safhasında hareketli olmanın bir faydası var mıdır?
Evet. Yürümenin, doğumun ilk safhasında başka bir şeye konsantre olunması açısından faydası olduğu savunulur.
 
Kişi, epidüral uygulansa da hareketli olabilir mi?
Bu, bazen mümkündür. Bu, ancak çok hafif bir epidüral ise ve bacaklara uygulanmamışsa mümkündür.

IKINMA
Ikınma ne zaman başlamalıdır?
Bu, serviksin tamamen açılmış olduğu ve bebeğin kafasının yeterince aşağı indiği zaman olmalıdır. Doğumun ikinci safhasıdır.

Ikınmaya ne kadar erken başlanırsa, doğum o kadar kısa mı sürer?
Bu kötü bir fikirdir. Eğer ıkınmaya, serviks tamamen açılmadan başlanırsa, bu, sorun yaratabilir. Serviksin kendisi, vajinal kanaldan dışarı çıkabilir ve hem zarar verir hem de kanamaya yol açar. Önceden ıkınma doğumu hızlandırmaz, aksine anneyi zamansız çaba sarf etmekle yorar ve gerektiğinde anne itme işini yapamaz ve doğum aletlerine (forseps, vantuz) ihtiyaç duyulur.

Neden bazen anne, hazır olmasa da, ıkınma için çok kuvvetli teşvik hisseder?
Bu doğrudur. Bunun bir nedeni, doğum kanalı rektumun ve geçiş yerinin hemen yanında olduğundan, lider kısmın yarattığı baskı buraya etki eder ve itme hissi uyandırır.

Bu itme ile ilgili tetiklemeyi önleyebilecek bir yol var mıdır?
Doğum kurslarına katılmış kadınlar nefes egzersizleri hakkında bilgilendirilmiştir. Bu egzersizler, bu aşamada işe yarayabilir. Tabi, epidüral analjezi erken ıkınmayı önlemede çok daha etkilidir.

Doğru zaman geldiğinde, doğru olan ıkınma şekli nedir?
Bu, yine kurslarda öğretilmektedir. Önemli olan sadece rahim kasılması olduğunda, ıkınmaktır. Diğer zamanlarda ıkınmak yararsızdır ve anneyi boşuna yorar. Ikınma mümkün olduğunca kuvvetli ve kasılma süresince uzun olmalıdır. Anne bir kasılma hissettiğinde, derin bir nefes almalı, nefesini tutmalı ve sonra geri vermelidir. Ikınmalar arası, kısa kısa nefesler almak mümkündür. İyi bir ıkınma 30-40 saniye kadar sürer.
Bağırmak, çığlık atmak ıkınma esnasında kaçınılmaz olsa da, iyi değildir. Tüm bunlar kuvvetini azaltır ve aşamanın süresini uzatır.
Ikınmalar arası, anne mümkün olduğunca sakin olmalıdır, derin nefes alıp vermeli ve bir sonraki kasılmaya hazırlanmalıdır.

Bazen birazdan bir bağırsak hareketi olacağına dair kuvvetli bir his olur. Bu durumda ne yapmalıyım?
Bu çok sık görülen bir durumdur. Yine, doğum kanalının rektuma (bağırsak ucu) yakın olmasının sonucudur. Bağırsak boş olsa bile, bağırsağı boşaltma ihtiyacı duyulur. Bazı kadınlar için bu çok rahatsız edici bir durum olsa da, doktorların buna çok alışık olduğunu bilmek gerekir. Doğuma her zaman boş bağırsakla gitmek gerekir, ama yine de olursa da sorun edilecek bir durum değildir.

Bazen, doktor mesaneyi boşaltmak için katater kullanır, bu gerçekten gerekli midir?
Evet, bazen bu gereklidir. Dolu bir mesane hem kasılmaları, hem de bebeğin kanala inişini engelleyebilir. Doğum ilk safhasında, kadına kendisinin çıkması önerilir. Eğer epidüral yapıldıysa, his kaybolacağından, mesanenin sürekli boşaltılması için bir katater takılır.
İlk safha sonunda ve ikinci safhada artık kadının kendisinin idrara çıkması mümkün olmadığından katater takılması gerekir.

DOĞUMUN ÜÇÜNCÜ SAFHASI
Doğumun üçüncü safhasında neler olur?
Bebek doğduktan sonra, rahim kasılmaları, plasentanın ayrılmasına yardımcı olur. Doktor gerekli işaretlerin gelmesini bekler ve zamanı gelince kordonu çekerek, plasentanın çıkmasını sağlar. Annenin ıkınmasına gerek yoktur. Çoğu vakada, bu işlem bebek doğduktan sonra birkaç dakikada gerçekleşir. Bazı durumlarda, plasenta ayrılmaz ve elle müdahale gerekir. Bu işlem için epidüral veya genel anastezi yapılması gerekir. Lokal anastezi ile yapılmaz.

Üçüncü safha tamamlandıktan sonra ne olur?
Bir epizyotomi varsa, bu düzeltilir. Doğum şimdi tamamdır ve artık anne dinlenmeli ve bu güzel anın tadını çıkarmalıdır.

Epizyotomi nasıl düzeltilir?
Normal olarak, kesik atılmadan önce lokal anastezi yapılır. Daha fazla lokal anastezi enjekte edilmesi gerekebilir veya zaten epidüral varsa, bu yeterli olur. Kesiğe zamanla kendiliğinden yok olacak dikiş atılır. Böylece dikişleri alma gibi bir problem olmaz.
Birkaç saat sonra lokal anastezinin etkisi gidince, bu bölge hassas olur. Anne 3-4 gün içinde rahatlar.
Birkaç haftada da bölge tamamen iyileşmiş olur.

Yazının Kaynağı: Dr. joe Kabyemela- Dr. Leanne Bricker ( Hamilelik ve Doğum Hakkında Tüm Soru ve Cevaplar)