Hamilelikte rahatsızlık hatta ağrı az görülen durumlar değildir. Genelde sebepler direkt olarak hamileliğe bağlıdır. Bunlar; çok büyümüş bir karın, fetusun kafa ve uzuvlarıyla yaptığı baskı, sıvı fazlalığından karnın çok büyümesi, büyük bir bebek gibi nedenlerdir. Bunları ve diğer başka nedenleri aşağıda kısaca inceleyeceğiz.
Hamilelikte diğer ağrıların nedenleri dolaylı veya rastlantısaldır.
Doktor, ağrının hamilelikle mi ilgili yoksa patalojik mi olduğunu incelemede anlamalıdır. Bazı durumlarda ağrı kesici kullanılması gerekir.
Hamilelikte kullanılabilen ağrı kesici ilaçlar kısıtlıdır. Ve bazen de annenin ve doktorun ümit ettiği kadar işe yarar olmayabilir. Ama en azından ağrının sebebini bulmak ve önemli bir hastalık olmadığını bilmek yeterince rahatlatıcıdır.
Bazen, nadir olsa da ağrı şiddetli olabilir ve hatta ani doğum başlatılabilir. Bu karar çok çabuk alınmamalıdır. Eğer doğum dönemine gelinmediyse, doğumun başlatılması hem fiziksel, hem de psikolojik olarak travmatik olabilir. Ayrıca sezaryen yapılması gerekebilir.
FİZYOLOJİK AĞRI
Hamilelikte yaşanan her karın ağrısı, endişe edilecek bir durum olduğunu mu gösterir?
Tam olarak değil. Hafif karın ağrılarının genelde, fizyolojik olduğu görülmüştür. Bu, gelişen hamilelikle meydana gelen sonuçtur. Hasta, doktoruna ağrıyı çok net tasvir etmelidir. Doktor böylece, fizyolojik bir ağrı mı, yoksa müdahale gerektiren ciddi bir durum mu olduğuna karar verir.
Fizyolojik olarak nitelendirilen ağrıların nedenleri nelerdir?
İdrar yollan enfeksiyonu, böbrek taşı, apandisit ve plasental abrusy-on (ayrılma) gibi hamilelikle ilgili durumlar bu gruba dahil değildir. Ağrının sebebi; * Dokularda gerilme
* Braxton - Hicks kasılmaları
* Mide yanması
* Kabızlık
* Rahmin bükülmesi gibi durumlardan kaynaklanabilir.
Anne adayı ağrının fizyolojik mi olduğunu, yoksa önemli bir durumdan mı kaynaklandığını nasıl anlayabilir?
Anne adayı bulguya kendisi karar veremez. Eğer ağrısı varsa, durumu hemen doktoruna bildirmeli, belirtileri ona anlatmalı ve yine karan doktoruna bırakmalıdır. Semptomlar hafif olsa bile durumu inkâr etmek çok tehlikeli sonuçlara neden olabilir.
Dokuların gerilmesi nedir?
Rahmin önünde iki tane doku vardır. Her biri bir taraftadır. Rahmin içinden pelvis duvarına kadar uzanırlar. Rahim büyüdükçe, dokular da gerilir. Bazı kişilerde bu durum, ağnya yol açar. Hamilelerin üçte birinin belli derecelerde bu ağndan şikâyet ettikleri görülmüştür. Bazılarında ise hamileliğin sonlannda sadece hafif bir rahatsızlık hissi uyandırır.
Braxton-Hicks kasılmaları ağrılı mı olur?
Çoğu vakada ağnlı değildirler, ama bazılan bunlan rahatsız edici ve hatta ağnlı olarak nitelendirirler. Doğum zamanına henüz ulaşıl-mamışsa, ağnlı kasılmalar muhakkak kaale alınmalıdır, çünkü bunlar erken doğum habercisi olabilirler.
Mide ekşimesi ve kabızlık hakkında ne söylenebilir?
İkisi de hamilelikte sık görülen durumlardır. İleri bir hamilelikte, mide yanması tam olarak kendini belli etmeyebilir ve herhangi bir şüphe durumunda, kontrol edilerek ağnnın bundan kaynakladığı anlaşılabilir.
Kabızlık durumunda ortaya çıkan ağn ise, genelde koliktir ve karnın sol alt tarafında hissedilir. Yine de, ağrının kabızlıktan dolayı olduğundan emin olmak açısından kontrolden geçmek gerekir. Kabızlık, kolayca tedavi edilebilir ama yine her hamilelikte tekrarlayabilen bir durumdur.
Rahmin bükülmesi nedir ve buna neden olan nedir?
Fizyolojik bir bükülme ise durum hafiftir. Eğer şiddetli ise - nadir bir durumdur - patolojik ve operasyon gerektiren bir durumdur. Rahimdeki hafif bir devir sık görülür, hamilelik olan bir rahim üst kısımda daha büyüktür ve genelde sağa doğru döner. Bu eğim fazla olursa, rahatsızlık hatta ağnya neden olur. Bu genelde hamileliğin son döneminde görülür. Ancak rahimle ilgili bir anomali durumu varsa daha erken bir dönemde de ortaya çıkabilir.
Hafif bir bükülme özel bir uygulama gerektirmez.
Rahmin şiddetli bükülmesine ne sebep olur?
Şiddetli bükülme çok nadir görülür. Sebepler hemen fark edile-meyebilir, ama geniş bir yumurtalık kisti veya fıbroid kisti gibi iyi huylu bir tümör buna neden olabilir. Operasyon yapmadan ve rahmi açmadan bükülmeyi teşhis etmek zordur. Genelde ağn veren bir durumdur, fetusun durumunu her zaman etkilemez, ağnkesiciler işe yaradığı sürece, bu şekilde devam edilebilir. Unutmayın bu çok nadir görülen bir durumdur.
PATOLOJİK AĞRI
Hamilelikte ağrıya neden olan patolojik sebepler nelerdir?
Patolojik ağn bir hastalık sonucu meydana gelir. Bir sürü potansiyel neden vardır, biz burada sadece en sık görülenleri açıklamaktayız, hamilelikte ağnya neden olan spesifik nedenler şunlardır:
* Erken doğum
* Plasental abrusyo (aynlma)
* Rahmin aşın bükülmesi
* Rahimde yırtılma
* Şiddetli preeklampsi durumunda karaciğer üzerinde ağn
* Dış hamilelik
* Rahimde fıbroid tümör
* Düşük
Erken doğum ağrı nedeni midir?
Evet. Erken doğum, hamilelikte ağnya neden olan en sık görülen durumdur. Hamileliğin herhangi bir döneminde yaşanan rahim kasılmalan ağrılıdır. Doğum 24 hartadan sonra olabilir, eğer kasılmalar bu haftadan Önce başlarsa ve anne bebeğini kaybederse, bu düşük olur. Düşük süreci de ağrılı geçer.;
Plasental abrusyon nedir?
Plasenta hamilelik sırasında erken bir dönemde ayrılabilir. Bu, bebeğin kaybına neden olabilecek ciddi bir durumdur. Bu durum genelde ağrılı olur, ama ağrı kişiden kişiye ve plasentanın ayrılma derecesine göre değişir. Her zaman olmasa da genelde vajinal kanama da görülür.
Peki ya dış gebelik hakkında ne söylenebilir?
Rahim dışında oluşan hamileliklerin çoğu fallop tüpe yerleşir. Tüp, rahme göre çok ufak bir organ olduğundan, hamilelik geliştikçe tüp de şişer, bu da ağrıya neden olur. Pelvis oyuğuna doğru kanama olur, iç kısmı tahriş eder ve pelvis içinde ağrıya neden olur.
Ağrı genelde karnın alt kısmında olur, bu bölge dokunulmaya da hassastır. Tüpte yırtılma gerçekleşirse, çok şiddetli ağrıya hatta şoka neden olur.
Her dış gebelik, kendisini 10. haftaya kadar açığa çıkarır. Bu yüzden, ağrısı da erken dönemde hissedilir.
Dış gebelik ağrısız olabilir mi?
Evet, ama çok nadir. Nadiren, hastada ağrısız vajinal lekelenme olur. İlk olarak bulgu, ultrasonda boş rahim görülmesiyle ortaya çıkar. Ama unutmamalıyız ki, dış gebelik her zaman ekranda görülemeyebilir.
Rahim yırtılmasına ne neden olur, bu ne kadar sık görülen bir durumdur?
Kendiliğinden yırtılması için, rahim duvarının özsel olarak zayıf olması gerekir. Doğum sırasında bile, rahim ne kadar gerilse bile, yırtılma kolay kolay gerçekleşmez. Doğum öncesinde, bu sorunu gidermek için ilk önce rahimde bir operasyon yapmak gerekir. Bu bir sezaryen veya fıbroidleri çıkartacak bir ameliyattır.
Doğum esnasında, yırtılma, çoklu hamilelik nedeniyle rahim kaslarının zayıflığından veya rahmin aşın uyanlmasından dolayı olur.
Hamilelikte rahim fıbroidleri nasıl ağrıya neden olur?
Bir kadının fıbroidleri varsa, hamilelik nedeniyle değişimi uğrarlar, bu da ağrıya neden olur. Ağrı genelde hafiftir, ama bazen şiddetli olabilir, hastanede kuvvetli ağrıkesici uygulaması yapılır. Genelde, zamanla yok olur.
Preeklampside ağrıya neden olan nedir?
Şiddetli bir preeklamsi durumunda, karaciğer sorunlan göğüs kafesinin sol tarafında ağrıya neden olur. Mide yanmasına benzeyen semptomları vardır. Teşhis için başka faktörlere de ihtiyaç vardır, eğer eklampsi görülürse, acil doğum yaptırılması gerekir.
HAMİLELİKLE İLGİSİ OLMAYAN AĞRILAR
Şimdiye kadar hamilelikle bağlantılı ağrıları inceledik, peki ya ilgisi olmayanlar hangileridir?
* Apandisit
* Böbrek taşı
* idrar yolu enfeksiyonu
* Galblader enfeksiyonu
* ülser
* yumurtalık kistinde bükülme
* pankreas
* bağırsak tıkanıklığı
* tahriş edici bağırsak hastalığı
Uzun bir listeye benziyor!
Evet, ve bu tümü değil. Hamilelikte hissedilen her ağrı bir uzman tarafından incelenmelidir. Bunların bazıları (apandisit, idrar yolları enfeksiyonu gibi) acil müdahale gerektirir, bazıları ise hamilelik boyunca sessizce idare edilebilir.
Hamilelikte ağrıların bazılan suçsuzdur, bazılan ise değildir, uzman bir kişinin inceleme yapıp buna karar vermesi gerekir.
Hamilelikte apandisit ne kadar sık görülür?
Yatkınlık kişiden kişiye göre değişir. Her 2000 hamileden birinde, bu sorun görülür. Apandisit durumunda fetusu kaybetme riski artar, ayrıca annenin de hayatı tehlikededir.
Ülser hakkında ne söylenebilir?
Bir kişinin önceden ülseri yoksa hamilelik süresince ilk defa ülser olması pek mümkün değildir. Ama ülser hastalan, genelde semptomları ilk hamilelikte hissederler. Ülser deliğinin oluşumu ilk hamilelikte olabilir.
Sırt ağrısı hamilelik ağrısı olarak yaygın mıdır?
Evet, özellikle hamileliğin son döneminde çok yaygındır. Bunu yatıştırmak için parasetamol tarzı ağrı kesiciler alınabilir. Hamilelikle ilgili ters bir durum yaratmaz ve hamileliğin sona ermesiyle, ağnlar da kesilir. Ağrılann asıl nedeni rahmin ağırlaşmasıyla, omurilikte gerilme yaşanır. Yanlış uyuma pozisyonu, kötü duruş ve fiziksel çaba ağrıyı arttırabilir. Aynca böbrek taşı veya böbrek enfeksiyonu gibi sorunlardan yine sırt ağnsı yaşanabilir.
Pelvis çemberinde ağrı hakkında ne söylenebilir?
Hamilelikte zorlu ve artış gösteren bir ağn türüdür. Genelde, hamileliğin 2. yarısında görülür. Kasığın etrafında ve pelvisin kenarlarında hissedilir. Hareket etme, yatakta bir taraftan diğerine dönme ve merdiven çıkma ağnyı arttınr. Hamilelik hormonlan nedeniyle eklemlerde bölgesel aynlma sonucunda ortaya çıkan ağndır. Ağnkesiciler ve pelvis etrafında özel bir bağla eklemlerin sabitlenmesi de ağnyı azaltmada işe yarar. Doğumdan sonra, ağnlar tamamen yok olur. Diğer hamileliklerde tekrarlaması nadirdir ama mümkündür.
Ne tür ağrı kesicilerin hamilelikte kullanılması tavsiye edilir?
Hamilelikte her türlü ağrıya parasetamol tarzı ağnkesiciler önerilir ve bebek için de çok güvenlidir. Daha kuvvetli bir ağnkesiciye ihtiyaç duyulması durumunda, parasetamol ve kodein kanşımı bir preparasyon tavsiye edilir. Bunu en büyük yan etkisi; kabızlıktır.
Yazının Kaynağı: Dr. joe Kabyemela - Dr. Leanne Bricker ( Hamilelik ve Doğum Hakkında Tüm Soru ve Cevaplar)
